Ngày nay, việc đòi nợ đã trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội, với vô vàn thủ đoạn mà chủ nợ sử dụng để thúc đẩy con nợ trả nợ. Một trong những hình thức phổ biến nhất, đồng thời cũng gây nhiều tranh cãi nhất, chính là việc treo băng rôn đòi nợ. Vậy hành vi căng băng rôn đòi nợ có phạm luật, có bị xử lý tội gây rối trật tự công cộng hay không? Câu trả lời sẽ có trong bài viết sau đây.

Thông qua bài tư vấn dưới đây, Hoàng Gia sẽ đưa ra những thông tin quan trọng để bạn tham khảo, giúp hiểu rõ hơn về các khía cạnh pháp lý liên quan đến hành vi đòi nợ bằng cách treo băng rôn. Bài viết sẽ phân tích từ góc độ pháp luật và đưa ra những lời khuyên cần thiết để quý khách có thể xử lý các tình huống tương tự một cách hợp lý và hợp pháp.

Căng băng rôn đòi nợ có phạm luật hay không?

Hiện nay, việc treo băng rôn hay biểu ngữ không nhằm mục đích quảng cáo hay kiếm lợi nhuận vẫn chưa bị pháp luật Việt Nam quy định cấm hay hạn chế. Theo Điều 25 Hiến pháp 2013, công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội và biểu tình. Các quyền này đều được thực hiện trong phạm vi pháp luật cho phép.

Hiến pháp nước ta bảo đảm quyền tự do ngôn luận cho mọi công dân. Việc treo băng rôn để yêu cầu chủ đầu tư thực hiện đúng cam kết là một hình thức thực hiện quyền này. Tuy nhiên, quyền tự do ngôn luận không phải là quyền tuyệt đối mà phải được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật.

Tuy nhiên, nếu hành vi treo băng rôn mang tính biến tướng hoặc vi phạm các quy định của pháp luật, người thực hiện có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành động này cấu thành tội phạm.

Theo quy định, nếu việc sử dụng băng rôn để đòi nợ có các dấu hiệu sau đây, người thực hiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Cản trở giao thông: Việc treo băng rôn ở những nơi đông người, gây cản trở giao thông có thể bị xử lý.
Gây mất trật tự tại nơi công cộng: Nếu hành vi treo băng rôn đi kèm với những lời lẽ thô tục, hành vi quá khích, gây mất trật tự tại nơi công cộng như chợ, trường học, bệnh viện… thì có thể bị xử phạt.
Hủy hoại tài sản: Việc cố tình treo băng rôn lên các công trình công cộng, nhà riêng… gây hư hỏng tài sản cũng là hành vi vi phạm pháp luật.

Những yếu tố làm tăng mức độ nghiêm trọng của hành vi:

Tính chất của thông tin trên băng rôn: Nếu thông tin trên băng rôn có nội dung vu khống, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì mức độ vi phạm sẽ nghiêm trọng hơn.
Địa điểm treo băng rôn: Việc treo băng rôn ở những nơi có tính chất đặc biệt như cơ quan nhà nước, trụ sở cơ quan ngoại giao… sẽ bị xử lý nghiêm khắc hơn.
Hậu quả gây ra: Nếu hành vi treo băng rôn gây ra những hậu quả nghiêm trọng như gây mất ổn định xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, cá nhân thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, việc sử dụng băng rôn để đòi nợ có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội gây rối trật tự công cộng khi hành vi bao gồm sử dụng vũ khí, lời lẽ thô tục xúc phạm “con nợ” và người xung quanh tại nơi công cộng. Nếu bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người phạm tội sẽ phải chịu những hình phạt tương ứng với hành vi vi phạm của mình.

Mức phạt hình sự đối với hành vi căng băng rôn đòi nợ

Việc căng băng rôn để đòi nợ, nếu vượt quá giới hạn cho phép và gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội, hoàn toàn có thể bị pháp luật xử lý hình sự.

Cụ thể, theo quy định của Bộ luật Hình sự, hành vi treo băng rôn đòi nợ, đặc biệt khi đi kèm với các hành vi như sử dụng loa kéo, huy động đông người, có lời lẽ thô tục, thậm chí là hành hung người khác, sẽ bị coi là hành vi gây rối trật tự công cộng. Hậu quả của hành vi này không chỉ làm ảnh hưởng đến người bị đòi nợ mà còn gây mất trật tự tại nơi công cộng, gây ách tắc giao thông và ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người khác.

Những người thực hiện hành vi trên có thể phải đối mặt với các hình phạt nghiêm khắc, bao gồm:

Hình phạt cơ bản: Phạt tiền từ 5 đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Mức phạt sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi và các yếu tố khác như quy mô, thời gian diễn ra, hậu quả gây ra.
Hình phạt tăng nặng: Nếu hành vi gây rối trật tự công cộng có tính chất tổ chức, sử dụng vũ khí, gây cản trở giao thông nghiêm trọng, xúi giục người khác, hành hung người can thiệp, hoặc là hành vi tái phạm thì người phạm tội có thể bị phạt tù từ 2 đến 7 năm.

Mức phạt hành chính đối với hành vi dùng băng rôn đòi nợ

Theo Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, việc sử dụng băng rôn để đòi nợ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính trong các trường hợp sau:

Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300 nghìn đồng đến 500 nghìn đồng khi:

Sử dụng băng rôn đòi nợ gây mất trật tự công cộng tại nơi công cộng như khu dân cư, trụ sở cơ quan, tổ chức, nơi biểu diễn nghệ thuật, hoặc các hoạt động văn hóa, thể thao, thương mại.

Sử dụng băng rôn đòi nợ vô ý gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho người khác mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Phạt tiền từ 01 triệu đồng đến 02 triệu đồng khi:

Sử dụng băng rôn đòi nợ dưới hình thức tụ tập đông người tại nơi công cộng gây mất trật tự.

Phạt tiền từ 02 triệu đồng đến 03 triệu đồng khi:

Đeo băng rôn đòi nợ kèm theo hành vi xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác.

Tổ chức, thuê, xúi giục, lôi kéo người khác cố ý gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe người khác, hoặc xâm phạm danh dự, nhân phẩm của người khác mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Phạt tiền từ 03 triệu đồng đến 05 triệu đồng khi:

Chủ nợ tổ chức, thuê, xúi giục, lôi kéo người khác sử dụng băng rôn đòi nợ gây rối trật tự công cộng.

Phạt tiền từ 05 triệu đồng đến 08 triệu đồng nếu:

Những người sử dụng băng rôn đòi nợ cố ý gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho người khác mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Mục đích của việc xử lý hình sự và hành chính đối với hành vi căng băng rôn đòi nợ là nhằm đảm bảo rằng những hành vi vi phạm pháp luật bị trừng phạt một cách nghiêm khắc và được kiểm soát, ngăn ngừa tái diễn trong tương lai. Việc xử lý hình sự có tác dụng răn đe, khiến những người có ý định vi phạm phải suy nghĩ lại về hậu quả mà họ có thể phải gánh chịu. Khi một cá nhân bị xử lý hình sự, hình phạt dành cho họ không chỉ mang tính chất cá nhân mà còn là một thông điệp cảnh báo cho toàn xã hội về sự nghiêm khắc của pháp luật.

Thông qua việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, xử lý hình sự khẳng định rằng bất kỳ hành vi nào xâm phạm đến quyền lợi của người khác đều sẽ bị trừng trị, từ đó củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật. Khi những hành vi vi phạm pháp luật được xử lý một cách nghiêm túc, xã hội sẽ duy trì được sự ổn định, an ninh và người dân có thể sống trong một môi trường an toàn hơn. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ, nơi mà quyền lợi của mọi cá nhân đều được tôn trọng và bảo vệ một cách toàn diện.